Varlıklarınızı evinizdeki korunaklı kasalarda mı saklıyorsunuz yoksa bankaya mı yatıyorsunuz, veya güvendiğiniz bir arkadaşınıza mı emanet ediyorsunuz? Kripto paralarda self-custody kavramı tamamen mülkiyetle ilgilidir ve emanet edilmeyen, kişisel velayet ve kendi kendine saklama anlamlarında kullanılır. Bankalar gibi merkezi finansal kurumların aksine kendi kendini saklama yöntemleri, varlıklarınızın tek sahibi olmanızı sağlar. Eğer üçüncü taraf aracılara güvenmiyor ve dijital varlıklarınızı yönetme konusunda tam kontrol sağlamak istiyorsanız, evlerdeki korunaklı kasaların dijitaldeki karşılığı non-custodial wallet (velayetsiz cüzdan) kullanarak bunu gerçekleştirebilirsiniz.
Özellikle kripto para dünyasında sıkça kullanılan bir terim olan self-custody, kullanıcıların varlıklarını kendi cüzdanında saklamasıyla beraber özel anahtarları da kendisinin yönetmesi durumuna karşılık gelir. Kripto para birimleri ve NFT'ler, blockchain teknolojisi üzerine kurulu sitelerde ve uygulamalarda (web3) çalışır. Web3, üçüncü-parti aracıları aradan çıkaran ve kullanıcıların varlıkları üzerinde tam mülkiyetine olanak tanıyan ademi merkeziyetçilik fikriyle gelişmiştir. Bu, bankalar gibi geleneksel finansal ortamlarda yaygın olan merkezileşmeden sapmadır. Web3'te kullanıcılar kendi kendilerinin bankaları olmayı seçebilirler ve bunu velayetsiz cüzdan kullanma yoluyla yapabilirler.
Kullanıcılar kripto varlıklarını custodial veya non-custodial cüzdanlarda saklayabilirler. Saklamalar, bankalarda olduğu gibi bir dereceye kadar merkezileştirmeyi yanında getirir. Non-custodial cüzdanlar, kullanıcının kendisinin bankası olmasına, bir diğer ifadeyle varlık güvenliğinden tamamıyla sorumlu olmasına olanak tanıyan cüzdanlardır. Kripto varlıkları non-custodial bir cüzdanda tutmak ile fiziksel altınları kasada tutmak oldukça benzerdir. Özel anahtarlar korunduğu sürece varlıklar güvenli bir şekilde bu tarz cüzdanlarda saklanabilir.
Self-custody cüzdanlar, kripto varlıkların güvenli ve bağımsız bir şekilde saklanması için güçlü araçlardır. Kullanıcılar, varlıklarının kontrolünü ellerinde tutarak güvenlik, gizlilik ve finansal özgürlük gibi bu cüzdanların getirdiği birçok avantajlı durumdan faydalanabilirler.
Self-custody cüzdanlar, kullanıcıların kripto varlıklarının tam kontrolünü elinde tutmalarını sağlar. Özel anahtarların kullanıcının kendisinde bulunmasıyla varlıklar, üçüncü taraflardan bağımsız olarak yönetilebilir. Kullanıcılar, merkezi borsalara güvenmek zorunda kalmadan kendi finansal özgürlüklerini koruyabilirler. Merkezi borsalar belirli işlemleri kısıtlayabilirken, self-custody cüzdanlar kullanıcıların istedikleri zaman istedikleri işlemi gerçekleştirmelerini mümkün kılar. Böylece kullanıcılar, kendi kendilerinin bankası olarak finansal özgürlüklerini artırabilirler.
Self-custody cüzdanlar, merkezi borsalara kıyasla daha yüksek bir güvenlik seviyesi vaad etmektedir. Merkezi borsalar, hackerlar için cazip hedefler olduğu için sık sık saldırılara maruz kalabilirken self-custody cüzdanlar bu riski minimize eder. Birçok self-custody cüzdan iki aşamalı doğrulama ve biyometrik doğrulama gibi ek güvenlik katmanlarına sahiptir. Ayrıca kullanıcıların kişisel bilgilerinin korunması, self-custody cüzdanların diğer önemli avantajıdır. Merkezi borsaların aksine self-custody cüzdanlarla yapılan işlemler kullanıcıların kimliklerini ifşa etmeden tamamlanabilir.
Self-custody cüzdanlar, kullanıcıların işlem ücretlerini ve hizmet maliyetlerini minimize eder. Merkezi borsalar genellikle yüksek işlem ücretleri ve komisyonlar alırken, self-custody cüzdanlar kullanarak bu tür maliyetler düşürülebilir. Üçüncü taraf komisyonu ödeme zorunluluğu olmadığı için kullanıcılar varlıklarını daha ekonomik bir şekilde yönetebilirler. Ayrıca, self-custody cüzdan kullanarak internet bağlantısı olan her yerden kripto varlıklara erişilebilir. Donanım cüzdanları gibi bazı self-custody cüzdanlar ise internet bağlantısı dahi olmadan güvenli bir saklama imkanı sağlar ve kullanıcıların esnekliğini artırır.
Self-custody cüzdanlar, kullanıcıların güvenlik ayarlarını ve erişim kontrollerini özelleştirmelerine olanak tanımaktadır. Kullanıcılar, kendi ihtiyaçlarına en uygun cüzdan türünü seçebilirler. Masaüstü, mobil ve donanım cüzdanları gibi çeşitli seçenekler sunan self-custody cüzdanlar, kullanıcıların kişisel tercihlerini karşılamalarını sağlar.
Self-custody cüzdanların avantajları bazı dezavantajları da beraberinde getirir. Kullanıcılar, self-custody cüzdanları kullanırken sorumluluğu ve riskleri üstlenmek zorundadırlar. Self-custody cüzdanların dezavantajları arasında teknik zorluklar, destek eksikliği, güvenlik tehditleri ve kullanım zorluğu gibi dezavantajlar bulunur.
Özel anahtarların kaybolması durumunda varlıklar geri alınamaz. Kullanıcılar, özel anahtarlarını her zaman güvende tutmak zorundadır, aksi halde kripto varlıklarına erişimlerini kaybedebilirler. Varlıkların güvende tutulması için ekstra dikkat ve özen gerekebilmektedir.
Self-custody cüzdanların kullanımı, teknik bilgi ve beceri gerektirebilir. Kripto varlıkları güvenli bir şekilde saklamak için kullanıcıların cüzdanlarını nasıl kuracaklarını, kullanacaklarını ve koruyacaklarını bilmeleri oldukça önemlidir. Teknolojiye aşina olmayan kullanıcılar için bu süreç zorlayıcı olabilir. Merkezi borsalar, kullanıcı dostu arayüzleri ve işlem kolaylığı ile bilinirken self-custody cüzdanlar genellikle daha karmaşık bir yapıdadır. Ayrıca kullanıcılar, işlemlerini manuel olarak yönetmek zorunda kaldıkları için işlem süreçleri daha zahmetli hale gelebilmektedir.
Merkezi borsaların aksine self-custody cüzdanlar müşteri desteği sunmaz. Sorun yaşandığında veya bir hatayla karşılaşıldığında, kullanıcılar kendi başlarına çözüm bulmak zorunda kalırlar.
Self-custody cüzdanlar, kullanıcıların varlıklarını çevrimdışı olarak saklamalarına olanak tanır, ancak bu kendi risklerini de beraberinde getirir. Donanım cüzdanlarının fiziksel olarak çalınması veya kaybolması durumunda dijital varlıklar tehlikeye girebilmektedir. Yazılım cüzdanları zaman zaman kötü amaçlı yazılımlara ve siber saldırılara karşı savunmasız kalabilmektedir.
Self-custody cüzdanlar, farklı güvenlik seviyeleri ve kullanım kolaylıkları sunan çeşitli türlere sahiptir. Kullanıcılar, ihtiyaçlarına ve güvenlik gereksinimlerine en uygun cüzdan türünü seçerek kripto varlıklarını güvenli bir şekilde saklayabilirler. Örneğin, donanım cüzdanları yüksek güvenlik sağlarken yazılım ve web cüzdanları kullanım kolaylığı sunmaktadır. Kağıt cüzdanlar ve multisig cüzdanlar ise ekstra güvenlik önlemleri arayan kullanıcılar için daha idealdir.
Kripto varlıkları çevrimdışı olarak saklayan fiziksel cihazlardır. Yüksek güvenlik vaad ederler ve özel anahtarları internet bağlantısından izoledir. Popüler donanım cüzdanları arasında Ledger Nano S, Ledger Nano X ve Trezor yer alır.
Bilgisayarlar, tabletler ve akıllı telefonlar gibi cihazlarda çalışan uygulamalardır. Kullanım kolaylığı sağlarlar ve genellikle ücretsizdirler. Yazılım cüzdanları iki ana kategoriye ayrılır: Masaüstü cüzdanlar (Exodus, Electrum, Atomic Wallet) ve mobil cüzdanlar (Trust Wallet, Mycelium, Coinomi).
Özel ve genel anahtarların bir kağıda yazıldığı veya yazdırıldığı fiziksel cüzdanlardır. Yüksek güvenliğe sahiptirler, çünkü tamamen çevrimdışıdırlar. Ancak, fiziksel hasar veya kayıp riski taşırlar. Kağıt cüzdan oluşturmak için BitAddress ve WalletGenerator gibi araçlar kullanılabilir.
İnternet tarayıcıları üzerinden erişilen çevrimiçi cüzdanlardır. Kullanımları kolaydır ancak internet bağlantısı gerektirdiği için güvenlik riski taşırlar. MetaMask ve MyEtherWallet, popüler web cüzdanları arasında yer alır.
Bir işlemin tamamlanması için birden fazla anahtarın kullanılması gerekir. Bu özellik, ek güvenlik katmanı sağlar ve hırsızlık riskini azaltır. BitGo ve Electrum, multisig cüzdan özellikleri sunan platformlar arasındadır.
Self-custody cüzdan kullanmamanın en belirgin riski, kripto varlıklarınızın üçüncü tarafların kontrolü altında olmasıdır. Merkezi borsalar, kullanıcıların varlıklarını saklar ve yönetir. Bu durum, kullanıcıların varlıklarını güvendikleri bu üçüncü tarafların güvenliğine ve itibarına bağlı hale getirir. Eğer bu hizmet sağlayıcılar bir saldırıya uğrar veya iflas ederse kullanıcılar varlıklarını kaybetme riskiyle karşı karşıya kalabilir.
Merkezi borsalarda saklanan kripto varlıklar, zaman zaman siber saldırılara maruz kalabilir. Geçmişte birçok büyük borsa, siber saldırılar sonucu milyonlarca dolarlık kayıplar yaşadılar. Merkezi bir borsanın hacklenmesi, sadece bireysel kayıplara yol açmakla kalmaz, aynı zamanda piyasada genel bir güvensizlik ortamı yaratır.
Self-custody cüzdan kullanmamanın getirdiği bir diğer risk ise kişisel gizliliğin kaybolmasıdır. Merkezi borsalar genellikle kullanıcıların kimlik bilgilerini ve işlem geçmişlerini saklarlar ve kullanıcıların finansal faaliyetlerinin izlenebilir hale gelir. Gizlilik ihlalleri, kullanıcıların kişisel bilgilerinin üçüncü taraflarla paylaşılması veya yetkisi olmayan kişiler tarafından ele geçirilmesi ile sonuçlanabilir.
Kullanıcılar, merkezi borsaların hizmet şartlarına ve politikalarına tabi olur. Bu durum, borsaların belirli durumlarda kullanıcı hesaplarını dondurabilmesine veya varlıklarına el koyabilmesine mümkün kılar. Ayrıca, hukuki sorunlar, regülasyon değişiklikleri veya borsa politikalarındaki değişikliklerle kullanıcılar varlıklarına erişmekte sorun yaşayabilir.
Son olarak, merkezi borsaların hizmet kesintileri de önemli bir risk teşkil eder. Yoğun işlem dönemlerinde veya teknik sorunlar yaşandığında, borsalar kullanıcıların varlıklarına erişimini geçici olarak engelleyebilir. Kesintiler, kullanıcıların varlıklarını özgürce yönetme yeteneklerini oldukça kısıtlayan bir faktördür. Self-custody cüzdanlar kullanmamak, kullanıcıların ani piyasa hareketlerine hızlı tepki verememelerine yol açabilir.
Self-custody cüzdan seçerken öncelikle güvenlik özelliklerine dikkat edilmelidir. İki aşamalı doğrulama (2FA) ve biyometrik doğrulama gibi ek güvenlik katmanları, hesap güvenliğini artırır. Donanım cüzdan desteği ise fiziksel güvenlik sağlar ve çevrimdışı saklama imkanı sunar.
Kullanım kolaylığı da önemli bir faktördür. Kullanıcı dostu arayüz, kolay kurulum ve kullanım rehberleri, cüzdanın etkin bir şekilde kullanılmasını sağlar. Mobil ve masaüstü uygulamalarının erişilebilirliği ise farklı cihazlardan rahatlıkla işlem yapmayı mümkün kılar.
Uyumluluk açısından, cüzdanın desteklediği kripto para birimleri ve farklı blok zincirleri ile entegrasyon yetenekleri göz önünde bulundurulmalıdır. Yedekleme ve geri yükleme süreçlerinin güvenli ve kullanışlı olması olası veri kayıplarını önler.
Topluluk ve destek, cüzdan seçimi için kritik bir unsurdur. Aktif bir kullanıcı topluluğu, hızlı ve etkili müşteri desteği, kapsamlı dokümantasyon ve yardımcı kaynaklar, kullanıcı deneyimini iyileştirir. Cüzdanın açık kaynak kodlu olması da güvenlik açıklarının topluluk tarafından tespit edilmesi ve hızlıca giderilmesi için önemlidir.
Cüzdanın türü de önemli bir seçim kriteridir. Yazılım cüzdanları, donanım cüzdanları ve kağıt cüzdanlar arasında ihtiyaçlara göre seçim yapılmalıdır. Geliştirici güveni, cüzdanın arkasındaki şirketin veya topluluğun itibarı ve güvenlik geçmişiyle ilgilidir. Ek olarak, cüzdanın kullanımıyla ilgili maliyetler ve ek özellikler de (DApp desteği, çoklu imza desteği, entegre değişim hizmetleri) değerlendirilmeye değerdir.
Self-custody cüzdanların güvenliğini sağlamak için bir dizi önlem alınması gerekir. Self-custody cüzdanların güvenliği, güçlü parolalar, iki aşamalı doğrulama, özel anahtarların güvenli saklanması, yazılım güncellemeleri, donanım cüzdan kullanımı, phishing saldırılarına karşı dikkat ve düzenli yedekleme gibi önlemlerle sağlanabilir.
Evet, self-custody cüzdan kullanılarak kripto para alış ve satışı yapılabilir. Ancak, bu işlemler genellikle cüzdanlardan değil, merkezi borsalar veya P2P (peer-to-peer) platformlar aracılığıyla gerçekleştirilir. Alış işlemi için kripto paralar borsadan satın alınıp self-custody cüzdana transfer edilir. Satış işlemi için ise kripto paralar cüzdandan borsaya transfer edilerek satılır. Bu süreçte işlem ücretleri ve süreleri platformlara göre değişiklik gösterebilir.
Bir sorununuz mu var? Hemen iletişime geçin. Destek ekibimiz 7/24 hizmet veriyor.
Belirli özelliklere ilişkin ayrıntılı talimatlar için SSS'leri görüntüleyin.
Esentepe Mah. Kore Şehitleri Cad. İstanbloom No:16/1 - BB:33 Şişli / İSTANBUL
Tüm hakları saklıdır © 2024 BiLira Teknoloji A.Ş.
Çerezlere Yönelik Aydınlatma Metni’nde daha detaylı şekilde açıklandığı üzere çerezler, benzer web işaretçileri, yerel depolama veya piksel etiketleri (tümü “Çerez” olarak anılacaktır) gibi çevrimiçi izleme teknolojilerini web sitemizi çalıştırmak, yasal yükümlülüklerimizi yerine getirmek, deneyiminizi iyileştirmek, hizmetlerimizi geliştirmek ve kişiselleştirme yapabilmek amaçları ile kullanıyoruz.
BiLira olarak, web sitemize giriş yaptığınızda aşağıda belirleyeceğiniz tercihlerinize göre çerez kullanımı gerçekleştirilecektir. Lütfen etkinleştirmek istediğiniz çerezleri seçtikten sonra panelin altında yer alan Tercihlerimi kaydet butonuna basarak tercihlerinizi kaydedebilirsiniz.
Bu çerezler, web sitemizin çalışması için zorunlu olan ve sistemlerimiz tarafından kapatılması mümkün olmayan çerezlerdir. Zorunlu çerezler, siz web sitemizi kullanırken sitenin temel işlevlerini sağlamak ve tabi olduğumuz hukuki düzenlemelerden doğan yasal yükümlülüklerimizi yerine getirmek için gereklidir. Bu çerezler, sizin tarafınızdan yapılan gizlilik tercihlerini ayarlamak, oturum açmak veya formları doldurmak gibi hizmetlerin yerine getirilmesine yardımcı olur. Bu çerezler ayrıca güvenli bir çevrim içi ortamın sağlanması da dahil olmak üzere yasal yükümlülüklerimizi yerine getirmemize destek olan tanımlama bilgilerini içerir.
Bu çerezler, web sitemizin gelişmiş bir işlevsellik ve kişiselleştirme sunmasına olanak sağlar. İşlevsellik çerezleri, kullanıcılarımızın web sitemizdeki tercihlerini, kullanıcı adını, dil ve bölge dahil olmak üzere sitemiz üzerinden yaptığı seçimleri hatırlamasını sağlar. Böylece web sitemizin tekrar ziyaret edilmesi durumunda, sitemizde önceden yapılan tercihlerin hatırlanmasına, sunulan hizmet veya işlevlerle ilgili deneyimin hızlanmasına ve geliştirilmesine yardımcı olur. Ayrıca işlevsellik çerezleri sayesinde, web sitemizi ilk defa kullandığınızda çıkan mesajların bir sonraki ziyaretinizde tekrar gösterilmemesi için sitemiz, daha önce gelip gelmediğinizi de hatırlar.
Bu çerezler, tercih ve ilgi alanlarınıza yönelik olarak size daha uygun reklamlar göstermek amacıyla kullanılır. Ayrıca bu çerezler, bir reklamın gösterilme sayısını sınırlandırmaya ve reklam kampanyalarının etkinliğini ölçmeye de yardımcı olur. Reklam ortaklarımız tarafından web sitemize yerleştirilebilen hedefleme/pazarlama amacı taşıyan bu çerezler ile ilgi alanlarınızın profili oluşturulmakta olup, siz web sitemizden ayrıldıktan sonra dahi başka web sitelerinde bu reklamları görmeye devam edebilirsiniz. Bu çerezler, doğrudan kişisel verilerinizi saklamamakta ancak tarayıcınızın ve internet cihazınızın belirlenebilir olmasına imkân sağlamaktadır. Bu çerezlerin kullanılmasına açık rızanızı vermemeniz durumunda, hedeflenmiş reklamlarla karşılaşma oranınızda düşük olacaktır.
