ReFi: Ekonomi, Sürdürülebilirlik ve Blokzincirin Ortak Noktası

Gezegenimizi iklim değişikliğinin tahribatından kurtarmaya yönelik yatırımlarda, blokzincir teknolojisi ile sürdürülebilir ve şeffaf çözümlerin ön plana çıkacağı bir dönem başlıyor. ReFi, bir yatırımın değerini belirlemek için ESG (Çevresel, Sosyal ve Kurumsal Yönetişim) yatırım kriterlerine odaklanarak finansman dünyasına bütünsel bir yaklaşım getiriyor.

ReFi Nedir? 

ReFi (Regenarative Finance) yani Onarıcı Finans, blokzincir teknolojisinin de yardımı ile finansal getirinin yanında dünya için olumlu değişimler yaratmaya yönelik yeni bir ekonomi yaklaşımıdır.

Paradigma kaymalarının kaçınılmaz olduğu ve dünyanın dönüşümüne şahit olduğumuz bugün, ReFi teknolojinin ve onarıcı bakış açısının birleşiminin bir ürünü. ReFi yaklaşımı, temel olarak karbon emisyonlarını azaltılarak veya dengeleyerek bugüne kadar gezegene verdiğimiz zararı onarabileceğimiz bir sistem ortaya koyuyor.

‍

‍

Sanayi devriminden bu yana insanlar, sera gazı emisyonlarından endişe duymadan birçok endüstri inşa etti. Bu, insanlık ve ekonomi için sürdürülebilir bir büyüme sağlıyor gibi görünse de kontrolsüz emisyonlar bugün bizi 2050 yılına kadar GSYİH'yi %14 (yaklaşık 23 trilyon ABD Dolar) azaltabilecek bir iklim kriziyle karşı karşıya bıraktı.

‍

Halihazırda içinde bulunduğumuz ekonomik sistem ve hızlı tüketim alışkanlıklarımız gezegenimizin geleceğini tehdit etmekte. Ekonomi ve finans dünyasının işleyişi, dünyanın kaderini tahmin ettiğimizden daha fazla etkiler. Günümüzde dünyaya ve insanlığa yararlı veya zararlı bütün projeler, büyük oranda bankalar tarafından sağlanan finansmanlar sayesinde hayata geçirilir. Bu yatırımlar, genelde minimum sürede maksimum kazanç sağlaması amacıyla yapılır. Gün geçtikçe iklim krizinin etkisini görmeye başlamamız ile sürdürülebilirlik konusunun gündemimize daha çok girdi ve hükümetler özelinde çeşitli aksiyonlar gömeye başladık. Örneğin AB’de “Yeşil Mutakabat Eylem Planı”nın imzalanması ve sürdürülebilirliğin öne çıkması ile bu finansmanlar için “Karbon Kredisi” adı verilen ödül sistemi ortaya çıktı. 

‍

ReFi de, karbon emisyonlarının ve karbon kredisi sisteminin blokzincir üzerine kaydının tutulduğu bir finans sistemidir. Karbon kredi paketi ile ilgili tüm bilgilerin gerçekliğini onaylayan belgelerde toplayabildiğiniz gibi bu görevi gerçekleştirmek için tokenler veya NFT’leren faydalanılıyor. Aynı zamanda ReFi sistemi, şirket ve projelerin karbon kredilerini blokzincir üzerinde takas etmelerini sağlıyor. 

‍

Sürdürülebilirlik yatırımları genelde daha uzun vade göz önünde bulundurularak yapıldığından, kısa vadede genellikle daha düşük getiri oranlarına sahip olduğunu söylemek mümkündür. Mevcut bankacılık ve finans ekosisteminde, projelerin fayda veya zararına bakılmaksızın kısa vadeli cazip kar oranlarına sahip projelere yatırım yapıldığı görülüyor. ReFi ve geleneksel finans arasındaki temel fark ise, ReFi’ın kısa vadeli finansal getiriler yerine sistemin uzun vadeli sağlığına ve ESG kritelerine öncelik vermesidir. 

‍

Blokzincir entegrasyonu sayesinde ReFi, şirketlerin karbon emisyonları için ölçeklenebilirlik ve hesap verilebilirlik ortamı. Böylece yepyeni bir ekonomi alanı doğarken yeni ticaret kollarının oluşmasına olanak sağlanıyor.

‍

‍

Neden Şimdi?

‍

Sanayi devriminden beri süregelmiş ve gelenekselleşmiş bugünkü finans sistemi neden bugün değişiyor? 

‍

İnternetin bir sonraki evresi olan Web3’ün ayak seslerini artık net bir şekilde duyuyoruz. ReFi’ın, Web3 ile yeni nesil karar verme ve DAO gibi yönetişim modellerini gördüğümüz, mülkiyet haklarına sahip çıkmanın hiç olmadığı kadar önemli olduğu bugünlerde çok konuşulur olması elbette tesadüf değil. 

Web3, merkeziyetsizliğe ve kendi kendine yönetişime inanan özgürlükçü bir felsefeye dayanıyor. Bu nedenle Web3 toplulukları da daha fazla fon topladıkça, yerel topluluklara yardımcı olarak sosyal adaleti sağlamak, iklim eylemlerinde bulunmak ve sürdürülebilirliği desteklemek için blokzincir destekli çözümler bugün ortaya çıkıyor. Onarıcı bir finans sistemi ve onarıcı bir gelecek ancak ekonomik, çevresel ve sosyal kalkınmayı yönlendiren yeni çözümler geliştirmek için kolektif hareket ederek var edilebilir.

‍

‍

ReFi’ın Bugünü ve Yarını

‍

ReFi yarattığı etki gittikçe büyüyor, bugün geleneksel finans ekosisteminin aktörleri bankaların dahi ReFi için adımlar attığını görüyoruz. Göstergelere bakılırsa ReFi’ın trilyon dolarlık bir ekonomi olma ihtimali var. 2021'de karbon işemlerinin çoğu blokzincir dışında değil (off-chain) üzerinde (on-chain) gerçekleşti. Ayrıca şu anda yaratılan tüm karbon kredilerinin %5'i blokzincir üzerinde işlem görüyor. 

‍

ReFi’ın etkili kullanıldığı alanlardan biri karbon dengeleme süreçleridir. Çevreye salınan karbon emisyonlarının verdiği zararı dengelemek için doğal alanların korunma veya ormanların ve sulak alanların onarımı için yapılan çalışmalara karbon dengeleme denir. 

‍

Bugün ReFi konusundaki en önemli aktörlerden biri KlimaDAO, karbon dengeleme üzerine çalışıyor. KlimaDAO, kendi açıkladığı verilere göre geçtiğimiz sene 9 milyon ton yani yaklaşık 100 milyon dolar karbon dengelemesi gerçekleştirdi. KlimaDAO’nun dengelediği karbon miktarı, Gürcistan, Jamaika veya Papua Yeni Gine’nin yıllık yaptığı karbon dengelemesine eş değerdir.

‍

Karbon dengelemesi, Klima DAO’nun kullandığı token olan BCT (Base Carbon Tonnes) stake edilerek yapılıyor. Her bir BCT, 1 ton karbonu temsil eden bir kripto paradır. Herkes BCT stake ederek karbon dengelemesine katkıda bulunabilir.

‍

BCT tokeni oluşturan Toucan Protokolü de KlimaDOA gibi kuruluşlarla işbirliği yaparak karbon kredilerinin güvenli ve şeffaf transferini sağlayan blok zinciri tabanlı bir protokoldür.

‍

ReFi’ın insanların kafasında oluşturduğu birkaç soru endişe de yok değil. Blokzincirin bugüne kadar yüksek karbon salımına sebep olması, çevreye duyarlı bir teknoloji olup olmadığı konusunda soru işareti oluşturuyor. Bugüne kadar blokzincir üzerinde kullanılan işlem doğrulama yöntemlerinin pek çevre dostu olmadığı doğru, fakat hükümetlerinde ceza ve müdahaleleri ile blokzincirlerin daha az elektrik tüketen işlem doğrulama yöntemlerine yöneldiklerini görüyoruz.

‍

ReFi henüz yeni filizlenen, geliştirilmesi gereken  ve oldukça yüksek potansiyele sahip bir teknoloji. ReFi hakkında fikirleriniz varsa ve etki odaklı projeler geliştirmek isterseniz, Akbank’ın ReFi Hackathon’a göz atabilirsiniz.

‍

Blokzincirin ReFi’ın yanında farklı iyilik projelerinde kullanımını incelediğimiz “İyilik için Web3” yazımıza da göz atabilirsiniz.

Soru ve görüşleriniz için marketing@bilira.co ile iletişime geçebilirsiniz. Güncel kampanyaları ve blokzincir dünyasındaki gelişmelerden haberdar olmak için Telegram, Twitter, Instagram ve Youtube üzerinden bizi takip edebilirsiniz.